Funkcioneri i službenici u institucijama na nivou BiH u hotelima, restoranima i drugim ugostiteljskim objektima “ostavili” su više od deset miliona KM i to samo za pet godina, a u isto vrijeme, kako pokazuju najnovije analize, mnogi od njih svjesno ili iz neznanja uporno krše pravila koja se tiču upravo reprezentacije.
Reprezentacija je, naime, pravo na korišćenje sredstava za ugostiteljske usluge zaposlenih u institucijama BiH, a u vezi sa poslovima i zadacima vršenja nadležnosti i pripadajućeg djelokruga rada, a sve radi održavanja službenih i poslovnih kontakata i prijema gostiju.
To pravo može, s obzirom na način korišćenja, biti eksterno, odnosno van službenih prostorija te interno, kada se koriste ugostiteljske usluge u tim prostorijama institucija BiH, a sve to je precizirano pravilnikom koji je na snazi duže od deceniju.
Taj podzakonski akt je stupio na snagu 1. januara 2015. godine, ali posljednje analize iza kojih stoji Kancelarija za reviziju institucija BiH pokazuje da je i lani, kao i prethodnih godina, utvrđeno da novac po tom osnovu nije korišćen na adekvatan način, da nedostaju obrazloženja nastanka troška koja bi se mogla dovesti u vezu sa službenim poslovima i kojim bi bila opravdana potrošnja javnih sredstava.
Kancelarija za reviziju institucija BiH je, naime, objelodanila prvi dio revizorskih izvještaja za 2024. godinu. Od 28 “prečešljanih” institucija 12 ih je dobilo pozitivno mišljenje i za finansijski dio poslovanja, ali i za usklađenost sa propisima, a na 16 adresa je, uz pozitivnu ocjenu, skrenuta i pažnja na određene segmente djelovanja.
Među tim institucijama su mahom one manje, odnosno razne agencije, odbori, kancelarije i instituciji čiji budžeti nisu “teži” od četiri miliona, a po ocjenama revizora posebno se izdvojila Agencija za unapređenje stranih investicija (FIPA) BiH kojom rukovodi Marko Kubatlija.
Ne izražavajući rezervu na pozitivno mišljenje revizori su nadležnima skrenuli pažnju na nedostatke i slabosti prilikom korišćenja sredstava reprezentacije, uz naglasak da su im ukazali da je Agencija obavezna da prilikom korišćenja sredstava za usluge reprezentacije poštuje odredbe važećih propisa kojima je definisana visina i način korišćenja sredstava.
Ukupni izdaci FIPA po tom osnovu su, naime, premašili 7.000 KM, iako im je, prema Pravilniku Savjeta ministara, odobren maksimalni godišnji iznos od 6.000 KM.
– Na pojedinim fakturama nije naveden povod i svrha nastanka troškova reprezentacije, što dovodi u pitanje opravdanost namjenske potrošnje. Ne vode interne evidencije utroška sredstava. Agencija je prekoračila troškove reprezentacije u odnosu na odobrena sredstva shodno važećim propisima, a s obzirom na način na koji se vrši evidentiranje i pravdanje troškova, ne možemo u svim slučajevima potvrditi namjensko korišćenje sredstava predviđenih za ovu svrhu – piše u revizorskom izvještaju FIPA za 2024. na čiji nacrt nadležni u Agenciji nisu dostavili komentare.
Osim toga upozoreni su i na troškove prilikom službenih putovanja, jer su na jednom od njih, i o to u Ujedinjene Arapske Emirate, za smještaj sa pet noćenja za tri osobe iskeširali 16.655 maraka, odnosno 1.100 za jednu noć.
– Za rezervaciju smještaja za to putovanje nisu nam prezentovani dokazi o izvršenom upoređivanju cijena u više hotela. U pojedinačnom slučaju je konstatovano da je za četiri lica priznat trošak jednog noćenja u hotelu sa pet zvjezdica, na šta osobe nisu imale pravo – istaknuto je, između ostalog, u revizorskom izvještaju FIPA.
A ta agencija je, prema riječima upućenih, tek kap u moru kada je riječ o tome kako se troši novac poreskih obveznika.
– Revizija je tu da ukaže na propuste institucija, a smatram da se novac po osnovu reprezentacije troši svakodnevno i da nema nikakve kontrole. I dok god neko ne bude odgovarao zbog toga, nema ni govora o tome da će uopšte i nastojati da prekinu taj način trošenja javnih sredstava. Rukovodioci imaju kartice i koriste ih i za lične potrebe, i pored njihovih plata i svih drugih privilegija – istakla je za “Glas” zamjenik predsjedavajućeg Komisije za finansije i budžet Mira Pekić.
Najmanje novca po osnovu reprezentacije, ispod dva miliona na godišnjem nivou, potrošeno je 2020. i 2021, kada su uglavnom bila na snazi pravila o ograničenom kretanje usljed pandemije virusa korona. Najviše novca za iće i piće, na godišnjem nivou, imaju Ministarstvo odbrane (330.000 KM) te Ministarstvo spoljnih poslova (500.000 KM).
Obrazovanje
Da grešaka u koracima ima gotovo na svakom koraku dokazuju i evidencije u poslovnim knjigama Odbora državne službe za žalbe. Revizija dokumenata je pokazala da su, između ostalog, usluge stručnog obrazovanja koštale više od 4.000 KM. Veći dio se odnosi na plaćene kotizacije za edukacije članova Odbora u Hrvatskoj i Crnoj Gori. Uz to troškovi službenog puta iznosili su gotovo 12.000 KM.
– Tako su za predmetne namjene realizovane 14.344 KM. I pored preporuke u izvještaju o reviziji prethodne godine da budu preduzete aktivnosti s ciljem racionalizacije izdataka za ove namjene, oni su ostvareni skoro na istom nivou. Teme edukacija su u vezi sa domaćim zakonodavstvom, a održavaju se i na seminarima u BiH – piše u najnovijoj analizi Kancelarije za reviziju.
Izdaci po godinama
* u milionima KM
2023. 2,6
2022. 2,2
2021. 1,8
2020. 1,5
2019. 2,1
(Raspoloživi podaci Kancelarije za reviziju institucija BiH)
Glas Srpske/Foto: Agencije
